Soja en de nadelen voor je gezondheid

1. Soja is een weinig volwaardig eiwit. Het bevat zeer weinig methionine (het enige zwaveldragende essentiële aminozuur).
2. Soja verlaagt het testosteronniveau. Slecht nieuws voor mannen.
3. Soja bevat veel isoflavonen. Isoflavonen remmen het schildklierhormoon. Slecht nieuws voor je vitaliteit en je vetverbranding.
4. Soja irriteert de darm. Saponinen en lectinen in soja zijn de schuldigen. Mensen met gevoelige darmen, wees gewaarschuwd.
5. Soja is een boon en kan ongefermenteerd winderigheid veroorzaken.
6. Ongefermenteerde soja bevat sterke eiwitremmers, stoffen die de opname van proteine verhinderen. Niet goed voor sporters, kinderen en de gezondheid in het algemeen.
7. Ongefermenteerde soja bevat veel sterk actieve fytaten, stoffen die verhinderen dat calcium, magnesium, ijzer en zink door het lichaam worden opgenomen.

1. Soja bevat weinig van het essentiële eiwit methionine

Soja bevat weinig van het essentiële zwavelhoudende proteine methionine en nauwelijks of geen cysteine. Methionine en cysteine zijn noodzakelijk voor de synthese van eiwit in het lichaam. Soja bevat te weinig van deze aminozuren. Tarwe en spelt, waaruit seitan wordt gemaakt, hebben wel genoeg aminozuren. Methionine is mede verantwoordelijk voor een gezonde, elastische en sterke huid, een gezonde darm en sterke gewrichten. Het zwaveldragende menthionine en cysteine zorgen voor de binding tussen elastine en collageen. Cysteine is een noodzakelijk aminozuur voor het lichaamseigen antioxidante glutathion. In vergelijking met soja levert seitan tot tweemaal meer aminozuren (eiwit) per kcal dan soja. Seitan van tarwe of spelt levert een volwaardig eiwit met voldoende van alle essentiële eiwitten.

2. Soja verlaagt het testosteronniveau

Soja bevat veruit de meeste plantaardige oestrogenen, meer bekend onder de naam isoflavonen (genisteïne, daidzeïne en glyciteïne). Isoflavonen pieken in het bloed 6 à 8 uur na inname. Isoflavonen zijn vaak positief in het nieuws geweest voor vrouwen in de overgang. Maar isoflavonen worden ook in verband gebracht met hartritmestoornissen en achteruitgang van de hersenen, omdat ze het hormonale en endocriene stelsel verstoren. Bekend is dat plantaardige oestrogenen het testosteronniveau bij mannen verlagen (verlaagd libido) en de vrouwelijke vruchtbaarheid bemoeilijken.
Vroeger gaven Japanse vrouwen hun ontrouwe mannen grote porties tofu. De priesters in de Zenkloosters onderdrukten hun sexuele lusten met tofu. Traditioneel gefermenteerde sojaproducten bevatten beduidend minder isoflavonen.
soja kan problemen schildklier veroorzaken

3. Schildklierproblemen en soja

Sojabonen bevatten schildklierhormoonremmers (goitrogenen). Kropvorming, het zwellen van de nek, ontstaat bij een vergrote schildklier. Een combinatie van isoflavonen, saponinen en fytaten in soja kan hier de oorzaak van zijn. Vooral baby’s en peuters zijn gevoelig voor deze stoffen. In landen waar veel (niet gefermenteerde) soja geconsumeerd wordt, komen vaak schildklierziekten voor.

4. Soja en gevoelige darmen

Ongefermenteerde soja bevat lectinen, saponinen en oxalaten.
Lectinen zijn zoet smakende aminozuren, die in verband worden gebracht met darmproblemen en met bloedklontering.
Saponinen smaken bitter en soja bevat er drie soorten van. Saponinen hebben antimicrobiële eigenschappen, wat positief is. Nadelig is echter dat ze de darmwand irriteren. Bij grote hoeveelheden of bij zwakke darmen veroorzaken saponinen een grotere doorlaatbaarheid van de darmwand, waardoor ziektekiemen sneller in de bloedbaan terecht komen.
Oxalaten zijn onverteerbare stoffen die zich binden met calcium. Oxalaten zijn rijkelijk aanwezig in soja. De Amerikaanse diëtistenvereniging adviseert maximaal 10mg oxalaten per maaltijd voor mensen met nierstenen. Tofu en andere sojaproducten bevatten 16 tot 638mg oxalaten per portie.

5. Winderigheid van soja

Soja kan problemen met darmen veroorzaken. Fermentatie voorkomt grotendeels winderigheid. Moderne sojaproducten zijn echter vaak niet gefermenteerd. Sojabonen leveren veel oligosacchariden, zoals alle bonen. Zij zorgen vaak voor een slechte vertering met een opgeblazen gevoel en winderigheid als gevolg. Oligosacchariden hebben het verteringsenzym alfa-galactosidase nodig om volledig verteerd te worden. Fermentatie verlaagt het oligosaccharideniveau en verhoogt alfa-galactosidase, waardoor traditioneel gemaakte en dus gefermenteerde tempeh, natto of miso nauwelijks of geen problemen geven met de darmen.
De saponinen en lectinen in niet-gefermenteerde soja irriteren de darm wel. Mensen met gevoelige darmen worden daarom beter geen sojafanaten.

6. Eiwitremmers in soja

Aminozuren moeten verteerd worden door eiwitenzymen, waarvan trysine het belangrijkste is. Zoals veel plantaardige bronnen bevat soja in rauwe staat veel eiwitremmers. Soja bevat minstens 5 soorten eiwitremmers en deze bieden meer weerstand tegen hitte. Zo zijn 13% van de eiwitremmers in moderne sojamelk nog actief. Bij tofu is dat 5%, in sojasaus 0,8%, in natto 0,7% en in miso 0,3%. Eiwitremmers worden in verband gebracht met pancreaskanker. Traditioneel gefermenteerde soja desactiveert het grootste deel van deze eiwitremmers. Gmo soja desactiveert de eiwitremmers niet.

7. Fytaten in tofu en in andere producten met soja

Tofu, sojamelk en moderne producten op basis van soja bevatten ook zeer veel actieve fytaten. Zo bevat proteine uit soja 490 tot 840mg fytaten per 100 gram. Sojabonen bevatten drie keer meer fytaten dan mungbonen en vier keer meer dan kikkererwten. Fytaten binden zich met mineralen als ijzer, zink, calcium en magnesium, waardoor de mineralen die in soja aanwezig zijn moeilijk worden opgenomen door het lichaam.
Spoelen en fermentateren vermindert de werking van fytaten. Tarwe en zeker spelt, beide de basis voor seitan, bevatten van nature minder fytaten en het uitvoerig spoelen van seitan zorgt er ook voor dat seitan bijna geen fytaten meer bevat.